Wednesday, September 24, 2025

Nuxruka Buugga Siblings with out rivalary

                                                                                                             


      Buugga “Siblings Without Rivalry”   Ama 
Walaalo Aan Is-Qabqabsanin”

      waxaa qorey Adele Faber iyo Elaine Mazlish – waa laba qoraa oo caan ku ah buugaagta waalidnimada iyo isgaarsiinta qoyska.

Buuggan wuxuu si qoto dheer u eegayaa xiriirka walaalaha iyo sida waalidiintu ugu caawin karaan carruurtooda inay ka gudbaan xaasidnimada iyo is-qabqabsiga soo noqnoqda ee ka dhex dhaca. Qoraaga buuggu waxa uu ka bilaabayaa waayo-aragnimadiisa shaqsiga ah, isagoo markii hore aaminsanaa in carruurta si isku mid ah loola dhaqmo ay ka hortagto xaasidnimada. Laakiin wuxuu ogaaday in carruurtiisu haddana is xanaajinayaan, taas oo ku dhalisay in uu sahmiyo xalal wax ku ool ah.

Buuggu waxa uu ku hagayaa waalidiinta safar faham iyo tababar nafsiyeed ah, isagoo diiradda saaraya:

Cutubka 1: Walaalaha—Hore iyo Hadda

Cutubkani wuxuu ka hadlaa sida xaasidnimada walaaluhu u tahay arrin caalami ah oo ku dhacda qoys walba. Qoraagu markii hore wuxuu isku dayay inuu carruurtiisa si isku mid ah ula dhaqmo si xaasidnimo u dhicin, balse wuu ku hungoobay. Waalidiinta kale ayaa la wadaagay waayo-aragnimadooda, waxayna qireen in khilaafka walaaluhu yahay qayb dabiici ah oo ka mid ah korriinka. Qoraagu wuxuu ku boorriyaa waalidiinta inay carruurta baraan xirfadaha xiriirka iyo xallinta khilaafaadka halkii ay xoogga saari lahaayeen inay ka dhigaan saaxiibo.




Cutubka 2: Dareen Xun Ilaa Uu Soo Baxo

Cutubkani wuxuu diiradda saarayaa muhiimadda ay leedahay in carruurtu muujiyaan dareenkooda xun. Waalidiin badan ayaa sheegay inay la yaabeen erayada iyo xanaaqa carruurtooda. Qoraagu wuxuu sharaxayaa in xaasidnimadu badanaa ka timaaddo dareen halis ama cabsida in la jeclayn. Waalidiinta waxaa lagu baraa inay dareenka carruurta aqoonsadaan oo ay xaqiijiyaan halkii ay iska indhatiri lahaayeen. Waxaa la soo jeedinayaa farsamooyin fudud sida in carruurta loo oggolaado inay sawiraan, qoraan ama si nabad ah u muujiyaan cadhadooda. Tani waxay keentaa xiriir walaaltinimo oo caafimaad qaba.

Cutubka 3: Khataraha Isbarbardhigga

Cutubkani wuxuu muujinayaa sida isbarbardhiggu u dhaawici karo carruurta. Marka waalidku isku barbar dhigo carruurtooda, waxay dareemaan in aan la jeclayn ama in aan la qiimayn. Qaar ka mid ah ka qaybgalayaasha ayaa sheegay in xusuustaas xanuunka leh ay sii socotay ilaa qaangaarnimo. Waxaa la soo jeedinayaa in waalidiintu ka fogaadaan isbarbardhigga oo ay halkii ka sharxaan ficilka saxda ah ama waxqabadka carruurta mid mid, iyaga oo ka taxadarraya in ammaantu aysan u muuqan mid canaan u tahay ilmaha kale.

Cutubka 4: Siman Waa Ka Yar

Cutubkani wuxuu sharraxayaa in isku dayga in carruurta wax kasta loo simo uu keeno xanaaq iyo dood aan dhammaanayn. Waalidiintu waxay ogaadeen in cadaaladda dhabta ahi aysan ahayn in wax walba loo qaybinayo si isku mid ah, balse ay tahay in baahida gaarka ah ee ilma kasta la tixgeliyo. Qoraagu wuxuu dhiirrigelinayaa waalidiinta inay muujiyaan jacayl gaar ah iyo daryeel u gaar ah ilma kasta halkii ay ku celcelin lahaayeen “waxaad tihiin siman.”

Cutubka 5: Doorka Walaalaha

Cutubkani wuxuu diiradda saarayaa sida carruurtu loogu xiro “door” qoyska, sida kan fiican, kan dhibka badan, kan caqliga badan, iwm. Qoraagu wuxuu ka digayaa khatarta doorka go’an oo carruurta ku xayira shakhsi ahaan. Waalidiinta waxaa lagu boorriyaa inay carruurtooda u arkaan inay awoodaan inay ku fiicnaadaan meelo kala duwan oo aysan ku koobnayn hal aqoonsi. Waxaa lagu dhiirrigelinayaa in carruurta laga caawiyo inay helaan fursad ay ku hormaraan oo ay isku beddelaan marka ay rabaan.

Cutubka 6: Markay Carruurtu Diriraan

Cutubkani wuxuu bixiyaa talooyin ku saabsan sida waalidku uga jawaabi karo marka carruurtu diriraan. Qoraagu wuxuu sharxayaa in murannada yaryar loo isticmaali karo fursado waxbarasho, balse haddii uu khilaafku noqdo mid gacan ka hadal ah ama qaylo badan, waalidku waa inuu soo dhexgalaa. Waxaa lagu talinayaa in la aqoonsado dareenka carruurta, la dhegeysto labada dhinac, kadibna carruurta loo dhiirrigeliyo inay xal soo jeediyaan. Haddii xaaladdu khatar noqoto, carruurta waa in la kala saaraa oo xeer cad loo dejiyo. Qoysasku waxaa lagu baraa inay qabtaan kulamo wadajir ah si ay u xalliyaan khilaafaadka waaweyn.                                                                          Gunaanad 

Buuggu wuxuu barayaa in xaasidnimada walaaluhu aysan ahayn wax laga baqo, balse ay tahay qayb dabiici ah oo ka mid ah koritaanka carruurta. Halka ay waalidiintu isku dayaan in carruurta siman ka dhigaan, qoraayaashu waxay muujiyaan in cadaaladda dhabta ahi tahay in baahida ilma kasta la tixgeliyo, halkii wax walba loo qaybin lahaa si isku mid ah. Waxay carrabka ku adkeynayaan muhiimadda:

  • In carruurta loo oggolaado inay muujiyaan dareenkooda (xitaa marka uu yahay mid xun).

  • In laga fogaado isbarbardhigga carruurta, si aan loo abuurin niyad-jab iyo tartan aan loo baahnayn.

  • In la taageero shaqsiyadda gaarka ah ee ilma kasta oo aan lagu xayirin doorka qoyska.

  • In waalidiintu si firfircoon uga qayb qaataan xallinta khilaafaadka, iyagoo carruurta bara habka xalinta dhibaatooyinka.

Ugu dambayn, buuggu wuxuu ku dhiirrigelinayaa waalidiinta inay noqdaan hogaamiye garnaqeed, oo dhegeysta, fahma, isla markaana carruurta tusaya sida loo dhiso xiriir walaaltinimo oo caafimaad qaba oo waara.

Talo

  1. Dhageyso oo xaqiiji dareenka carruurtaada – Ha iska indhatirin xanaaqooda ama xaasidnimadooda; ku caawi inay erayadaan dareenkooda.

  2. Ka fogow isbarbardhigga – Halkii aad oran lahayd “walaalkaa sidaas buu u fiican yahay,” ku dhiirrigeli mid kasta dadaalkiisa gaarka ah.

  3. Cadaalad macnaheeda ha u bixin in wax walba la simo – Halkii aad isku dayi lahayd inaad wax walba u qaybisid si siman, ka jawaab baahida gaarka ah ee mid kasta.

  4. Ku bar carruurta xalinta khilaafaadka – U samee xeerar cad oo dirirka iyo qaylada la xiriira, una oggolow inay iyagu xal keenaan mar kasta oo ay suuragal tahay.

  5. Xooji xidhiidhka qoyska – Samee waqtiyo wadajir ah (kulammo qoys) si carruurta loo baro wada hadal, is-ixtiraam iyo garnaqsi.    W/Q:Nadiira .

Monday, September 15, 2025

Nuxurka buugga Macallin xirfad leh ๐Ÿ“

 

๐Ÿ“š The Skillful Teacher – Koobid & Faa’iidooyinka Macallinka

The Skillful Teacher: Building Your Teaching Skills waa buug uu qoray Jon Saphier, Mary Ann Haley-Speca, iyo Robert Gower, oo loogu talagalay in uu caawiyo macallimiinta inay dhisaan oo horumariyaan xirfadahooda waxbarid.

Buuggu waxa uu ku salaysan yahay #saddex fikradood oo muhiim ah:
✅ #Comprehensiveness – In macallinku fahmo dhammaan dhinacyada waxbaridda.
✅ #Repertoire – Inuu yeesho xeelado kala duwan oo uu ka dooran karo.
✅ #Matching – Inuu si miyir leh u doorto habka ugu habboon xaalad kasta.

๐Ÿ”‘ Waxyaabaha Ugu Muhiimsan ee Buuggu Ka Hadlo

1️⃣ #Xirfadaha Maamulka (Management Skills)
 Helidda dareenka ardayda (Attention)
 Ilaalinta socodka casharka (Momentum)
 Habeynta booska fasalka (Space)
 Qorsheynta waqtiga (Time)
 Habraacyo cad (Routines)
 Maareynta dabeecadaha iyo xalinta khalkhalka (Discipline)

2️⃣ #Xirfadaha Waxbaridda (Instruction Skills)
 • Sharaxaad cad oo la fahmi karo (Clarity)
 • Adeegsiga mabaadi’da barashada (Principles of Learning)
 • Qaababka casharrada iyo ka-qaybgalka ardayda (Models of Teaching & Questioning)

3️⃣ #Xirfadaha Dhiirrigelinta (Motivation Skills)
 • Dejinta filashooyin sare (Expectations)
 • Xiriir wanaagsan oo lala yeesho ardayda (Personal Relationship Building)
 • Abuuridda deegaan fasal oo dhiirrigeliya waxbarashada (Classroom Climate)

4️⃣ #Xirfadaha Manhajka (Curriculum Skills)
 • Naqshadaynta manhaj is-waafaqsan (Curriculum Design)
 • Dejinta ujeeddooyin cad (Objectives)
 • Qorsheynta casharro kala duwan (Planning)
 • Qiimayn joogto ah iyo dib-u-barid (Assessment)

๐ŸŒŸ Faa’iido:
Buuggan wuxuu macallinka barayaa inuu noqdo qof:
 •Si miyir leh u qorsheeya waxbarashada
 •U dhisa xiriir wanaagsan ardayda
 •Abuurta jawi waxbarasho oo dhiirrigeliya
 •Had iyo jeer horumariya xirfadiisa oo wax ka barta saaxiibbadiisa

Waa hagitaan qof kasta oo macallin ah ka dhigi kara macallin xirfad leh oo natiijo muuqata ka keena fasalka.    Halkaan kala deg.          Source: Bookey Book Summary https://share.google/yQ7CK3pD7X72NyW5I                         Nadiira๐Ÿ“.      

Saturday, August 30, 2025

Nuxurka Buugga the power of kindness๐Ÿ“

 


Maxaa dhacaya haddii awoodda ugu weyn ee wax beddela adduunka aysan ahayn xoog, balse ay noqoto naxariis? ๐Ÿ’–


Buugga “The Power of Kindness: The Unexpected Benefits of Being Kind to Others—and to Yourself” uu qoray dhakhtarka maskaxda ee caanka ah Piero Ferrucci, waxa uu bixinayaa hagitaan qoto dheer oo xikmad leh oo ku saabsan muhiimadda weyn ee naxariistu leedahay. Buuggani ma aha ururin hadallo qurux badan oo aan ficil lahayn; waa baaritaan cilmiyeed iyo falsafadeed oo naxariista u aqoonsanaya baahi aasaasi ah oo bani’aadamka leeyahay, il farxad dhab ah, iyo furaha is-beddel shakhsiyeed.


Ferrucci waxa uu ku doodaa in naxariistu tahay ficil geesinimo ah, daawo keli ahaaneed oo ka dhan ah kalinimada, isla markaana tahay furaha lagu gaadho awooddeena buuxda. Wuxuu isku daraa falsafad, cilmi-nafsi iyo sheekooyin nololeed si uu u muujiyo in nolol naxariis ku dhisan ay suuragal tahay isla markaana ay tahay mid qanciso. Waa akhris beddeli doona sida aad u aragto naxariista weligaa.


   #10 Cashar oo laga bartay 

The Power of Kindness


1. Naxariistu waa geesinimo

Qodobka ugu weyn ee buuggu ku dhisan yahay waa in naxariistu aysan ahayn daciifnimo. Waxay u baahan tahay geesinimo weyn in aad naxariis muujiso adduun mararka qaar quus iyo cadaawad ka buuxaan, iyo in aad u furfurnaato inaad dadka la xidhidho.


2. Naxariistu waa daawo kalinimada.

Adduunyo sii go’aysa oo dadka ay isu fogaadeen, buuggu wuxuu caddeeyaa in naxariistu tahay jidka tooska ah ee lagu heli karo xiriir bini’aadantinimo. Markaad qof ula dhaqanto si naxariis leh, waxaad jebisaa go’doonka adiga iyo isaga labadaba haystay.


3. Naxariistu waxay ka dhalataa naxariisdarro la’aan iyo damqasho.

Asalka naxariista waa empathy—kartida aad ku aragto dunida qof kale indhihiisa. Markaad si ula kac ah u tababarto damqashada, si dabiici ah ayaad u noqotaa mid naxariis badan.


4. Naxariista dhabta ahi waa mid aan xukun lahayn.

Naxariis dhab ah laguma saleeyo cidda aad ku raacsan tahay ama kaala fikir ah. Waa inaad u muujisaa xushmad iyo faham dhammaan dadka, xitaa kuwa aad u aragto kuwo adag ama aan ku fiicnayn.


5. Naxariistu waa hab nololeed, ma aha ficillo googo’an.

Ferrucci waxa uu adkeeyaa in naxariistu aysan ku koobnayn inaad samayso ficillo kala go’an, balse ay tahay sifo noloshaada oo dhan ku dhex jirta: fikirkaaga, dareenkaaga iyo ficilladaada.


6. Naftaada marka hore u naxariiso.

“Qof madhan waxba kama bixin karo.” Buuggu wuxuu xasuusinayaa in naxariista dhabta ahi ay ku bilaabato naftaada—adigoo isku naxariista, isku cafiya, oo is aqbala.


7. Naxariistu waa qaab jacayl.

Buuggu wuxuu si cad ugu xidhiidhiya naxariista iyo jacaylka shuruud la’aanta ah. Naxariistu waa hab aad ugu muujiso jacaylkaaga adduunka, adoon wax ka filanayn.


8. Naxariistu waxay kaa dhigtaa mid xoog badan.

Markaad ku dhaqanto naxariis, waxaad dareentaa in aad xakamaynayso noloshaada. Waxay ku siisaa ujeedo iyo macne, taas oo kuu sahlaysa inaad adkaysi u yeelato dhibaatooyinka.


9. Saameynta fiditaanka hal ficil oo naxariis ah.

Hal ficil oo naxariis yar, sida eray fiican ama gacan qabasho, wuxuu kiciyaa silsilad saameyn ah oo gaadha nolol badan. Buuggu wuxuu soo bandhigayaa tusaalooyin qurux badan oo arrintan muujinaya.


10. Maskaxdaada waa la bari karaa naxariis.

Sida aad maskaxda ugu tababaran karto xanaaq ama cabsi, sidoo kale waxaad si ula kac ah ugu tababaran kartaa naxariis. Buuggu wuxuu soo jeedinayaa layliyo fudud sida u fiirsasho miyir leh iyo jeedinta ammaan dhab ah.



#Gunaanad


The Power of Kindness waa hage qoto dheer oo beddeli kara fahamka aan ka haysanno naxariista. Isku darka xikmad falsafadeed iyo cilmi-nafsi ee Ferrucci wuxuu bixiyaa khariidad lagu noolaan karo nolol macno iyo farxad leh.                   #Nadiira 

Nuxurka kitaabka ุฏูˆู‚ุฉ ุงู„ุตู„ุงุฉ


#Buugaan  waa “ุฐูˆู‚ ุงู„ุตู„ุงุฉ ุนู†ุฏ ุงุจู† ุงู„ู‚ูŠู… ุฑุญู…ู‡ ุงู„ู„ู‡” (Dhadhanka Salaadda ee Ibnul Qayim, Alle ha u naxariistee).

#Sharaxaadda Buugga

Buuggan waa qoraal yar oo uu Ibnul Qayim ka qoray salaadda iyo khushuuca ku jira, wuxuuna si qoto dheer u sharraxayaa sirta iyo dhadhanka salaadda laga helo marka qalbigu Alle u jeedo. Waxaa lagu ururiyey qaybo kala duwan oo uu Ibnul Qayim ku faahfaahiyey kutubtiisa kale, waxaana lagu soo saaray si uu u noqdo qoraal madax-bannaan oo si fudud loogu faaiidaysto .

#Qodobada ugu Muhiimsan ee uu Buuggu ka hadlayo:
 1. Hordhac iyo Macnaha Salaadda
 • Salaaddu waa raaxada quluubta mu’miniinta, iftiinka ruuxda, iyo qalbiga oo ku qanco xidhiidhka Alle【5:7】.
 2.#Salaadda sida Cunto Ruuxi ah
 • Ibnul Qayim wuxuu ku tilmaamay salaadda “ma’duuba rabbaani ah” oo qofka lagu casuumo maalin kasta shan jeer, si qalbigu u dheregto naxariista iyo iftiinka Alle【5:7】.
 3. #Khushuuca iyo Dhaq-dhaqaaqyada Salaadda
 • Wuxuu sharaxay macnaha takbiirka, al-Faatiixada, rukuuca, sujuuda, iyo tashahhudka — mid walba waxa uu leeyahay “dhadhan iyo macne gaar ah” oo qalbiga barbaarinaya【5:6】【5:7】.
 4. #Xiriirka Qalbiga iyo Salaadda
 • Salaadda waxaa loo arkaa inay tahay xadhig qofka ku xidha Rabbigiisa, waxaana khushuucu yahay udub dhexaadka salaadda. Haddii qalbigu mashquulo, salaaddu waxay noqotaa oo kaliya dhaqdhaqaaq jidheed【5:7】.
 5.#Dhadhanka Aayadaha al-Faatiixada
 • Ibnul Qayim wuxuu si qoto dheer uga hadlay aayad kasta oo al-Faatiixada ah iyo waxa ay ka tarayso ruuxa, sida ุงู„ุญู…ุฏ ู„ู„ู‡ ุฑุจ ุงู„ุนุงู„ู…ูŠู† oo ah qirid nimcada, ุฅูŠุงูƒ ู†ุนุจุฏ ูˆุฅูŠุงูƒ ู†ุณุชุนูŠู† oo ah tawxiid, iyo ุงู‡ุฏู†ุง ุงู„ุตุฑุงุท ุงู„ู…ุณุชู‚ูŠู… oo ah ducada ugu weyn ee mu’min lagu khasbay inuu ku celiyo maalin kasta【5:6】【5:7】.
 6. #Qiyaasta Salaadda iyo Qulqulka Ruuxiga ah
 • Wuxuu tusaale u soo qaatay in salaaddu tahay sida beer la waraabiyo; haddii qalbigu mashquulo wuxuu qalalaa sida geed aan biyo helin【5:7】.
 7. #Dhammaadka Salaadda
 • Salaadda waxa lagu soo gebogebeynayaa salaanta, ducada, iyo xuska Nebiga ๏ทบ, taas oo qofka xusuusinaysa inuu u baahan yahay Alle dhammaan arrimihiisa【5:6】.

#Ujeedada Buugga

Ujeedada buuggan waa in uu muujiyo in salaaddu aysan ahayn oo kaliya dhaq-dhaqaaq jidheed, balse ay tahay raaxada qalbiga iyo dhadhanka ruuxiga ah ee mu’minnimada. Ibnul Qayim wuxuu rabaa inuu akhristaha baro sida salaadda loogu beddelo nolol ruuxi ah oo qalbiga Alle ku qancayo.                         _.       Nadiira Abdirisak Jaamac ๐Ÿ“

Tuesday, August 26, 2025

Nuxurka buugga Dead Aid๐Ÿ“


Dead Aid: Maxaa Ka Qaldan Gargaarka Afrika?


Hordhac

Muddo ka badan nus qarni, Afrika waxaa soo gaaray in ka badan $1 tirilyan oo gargaar ah. Waxaa la filayay in deeqdan caalamiga ahi ay wax weyn ka beddeli doonto saboolnimada, musuqmaasuqa iyo gaajada qaaradda. Laakiin natiijadu waxay noqotay mid lid ku ah ๐Ÿฅน.     Buugga Dead Aid ee Dr. Dambisa Moyo, dhaqaale-yahan u dhalatay Zambia, wuxuu si geesinimo leh u dhaliilayaa gargaarka, isagoo ku tilmaamaya inuu yahay caqabadda ugu weyn ee horumarka Afrika.

Qoraaga: Dr. Dambisa Moyo

Dr. Moyo waa haweeney dhaqaale-yahan caalami ah oo ka soo jeeda Zambia. Waxay leedahay PhD Economics oo ka timid Oxford University, iyo Master oo ka timid Harvard. Waxaa lagu daray liiska 100-ka qof ee ugu saameynta badan adduunka ee Time Magazine. Waxay caan ku noqotay aragtiyo adag oo ku saabsan dhaqaalaha caalamiga ah iyo sidii Afrika uga bixi lahayd ku tiirsanaanta gargaar.

 Dulmar Buugga Dead Aid

1. The Myth of Aid

Gargaarku ma aha xal, waa caqabad. Halkii uu saboolnimada yareyn lahaa, wuxuu sii xoojiyay ku tiirsanaan iyo musuq.

2. A Brief History of Aid

Laga soo bilaabo Marshall Plan ilaa maanta, gargaarku wuxuu ahaa siyaasad siyaasadeed oo aan wax badan ka tarin Afrika.

3. Aid is Not Working

In ka badan $1 tirilyan oo gargaar ah ayaa la bixiyay, haddana dalal badan sida Zambia waxay ka sabool yihiin sidii hore.


4. The Silent Killer of Growth

Musuqmaasuq ayaa noqday natiijada ugu weyn ee gargaarka. Hoggaamiyeyaasha qaar ayaa hantida qaranka ku shubtay akoonno shisheeye.


5. A Radical Rethink of the Aid-Dependency Model

Afrika waxay u baahan tahay qorshe 5–10 sano ah oo ay kaga guureyso ku tiirsanaanta gargaar.

6. A Capital Solution

Dalalka Afrika waa inay isticmaalaan suuqyada caalamiga ah (bonds, maalgashi) halkii ay deeqo ku tiirsanaan lahaayeen.

7. The Chinese are Our Friends

Maalgashiga Shiinaha ee kaabayaal dhaqaale (waddooyin, tamar, tareenno) ayaa muujiyay beddel fiican oo ka wax ku ool badan gargaarka reer Galbeedka.


8. Let’s Trade

Ganacsigu waa furaha horumarka. Laakiin Afrika waxaa hortaagan caqabado badan oo ay ugu weyn yihiin subsidies reer Galbeedka.


9. Banking on the Unbankable

Microfinance iyo lacagaha xawaaladaha qurbaha ayaa noqon kara ilo dhaqaale oo ka waxtar badan gargaarka.

10. Making Development Happen

Afrika waa inay dhisato nidaam dhaqaale ku dhisan isku filnaansho, canshuur gudaha ah, iyo ganacsi caalami ah.


Gunaanad


Dead Aid waa buug ka dhigaya in si qoto dheer loo isweydiiyo: “Gargaarka dibadda ma horumar ayuu keenaa mise waa caqabad?”. Jawaabta Dr. Moyo waa cadahay – gargaarku wuxuu dhaawacay Afrika halkii uu ka caawin lahaa.


Talo

 Qof kasta – arday, macallin, siyaasiga mustaqbalka leh, ama muwaadin caadi ah – waa inuu akhriyaa buuggan. Wuxuu ku barayaa in horumarku uusan imaan doonin gacan-hoosaysi joogto ah, balse uu ka imanayo iskufilan, ganacsi, iyo hal-abuur gudaha ah.      

W/Q:Nadiira Abdirisak Jama


Nuxruka Buugga Siblings with out rivalary

                                                                                                                     Buugga “Siblings Withou...