Nuxurka Buugga تعليم المتعلم في طريق التعلم

 ———————————————————————

—Buugga * تعليم المتعلم  طريق التعلم  * waa mid ka mid ah buugaagta ugu caansan ee looga hadlayo anshaxa iyo hab-dhaqanka saxda ah ee qofka baranaya cilmiga, gaar ahaan diinta Islaamka. Waxaa qoray *Burhan al-Din al-Zarnuji* , oo ahaa aqoonyahan caan ka ahaa caalamka Islaamka qarnigii 12aad. Buuggan wuxuu hagayaa ardayda iyo dadka doonaya inay cilmiga bartaan, isagoo siinaya talooyin iyo tilmaamo la xiriira sida ay ugu wanaagsan tahay inay cilmi bartaan, iyagoo ilaalinaya anshax wanaagsan iyo hab-raacyo saxa.

# Qodobbada ugu muhiimsan ee buugga:

 1. Ujeeddada Saxda Ah ee Barashada (Ikhlaaska):

Al-Zarnuji wuxuu carrabka ku adkeeyaa muhiimadda ay leedahay in ardaydu lahaadaan niyad daacad ah marka ay baranayaan cilmiga. Barashada cilmiga waa inay ahaataa mid loo sameeyo raalli gelinta Alle, ee aan ahayn mid lagu raadsado sumcad ama faa’iido aduunyo. Ujeeddada saxda ah waxay keenaysaa barako iyo in cilmiga la barto uu noqdo mid waxtar leh.

2. Xulashada Macallinka iyo Asxaabta Wanaagsan:

Al-Zarnuji wuxuu ardayda kula talinayaa in ay doortaan macallin wanaagsan oo iimaankiisu iyo aqoontiisu ay sareyso. Ardaydu waa inay aad uga taxaddaraan cidda ay wax ka bartaan, maaddaama macallinku yahay qofka hagi kara hab-dhaqankooda iyo iimaankooda. Sidoo kale, wuxuu dhiirrigeliyaa in ardaydu la saaxiibaan asxaab wanaagsan oo ku hagta cilmiga iyo akhlaaqda suuban.

 3. Sabar iyo Adkaysi:

Buuggu wuxuu aad u bogaadinayaa sabarka iyo dulqaadka inta lagu jiro barashada cilmiga. Wuxuu sheegayaa in ardaydu aysan ku degdegin inay si dhakhso leh u gaaraan guul, balse ay u baahan yihiin sabar iyo dulqaad si ay si qoto dheer u fahmaan cilmiga ay baranayaan. Sabar iyo adkaysi waa astaamo muhiim ah oo qofka cilmiga barta looga baahan yahay.

4. Xushmad u Haynta Macallinka iyo Cilmiga:

Al-Zarnuji wuxuu carrabka ku adkeeyaa in ardaygu u baahan yahay inuu si weyn u ixtiraamo macallinkiisa iyo cilmiga uu baranayo. Wuxuu tilmaamayaa in aan la helin karo cilmi haddii aan la xushmayn qofka wax ku baraya iyo cilmiga la barto. Ardaygu waa inuu noqdaa qof edeb badan oo mar walba ilaaliya sharafta iyo xushmadda macallinkiisa.

5. Habka Saxda ah ee Barashada (Tariqa al-Ta'allum):

Buuggu wuxuu sidoo kale soo bandhigayaa talooyin ku saabsan habka ugu wanaagsan ee loo barto cilmiga. Wuxuu sharxayaa in ay muhiim tahay in ardaygu yeesho jadwal nidaamsan oo uu ku barto, isla markaana uu cilmi ku barto si joogto ah oo aan kala go' lahayn. Wuxuu talo ka bixiyaa habka loo qaybinayo waqtiga si loo helo faa’iido wanaagsan oo laga dhaxlo cilmiga.

6. Xusuusinta iyo Fahamka Cilmiga:

Al-Zarnuji wuxuu carrabka ku adkeeyaa in xusuusta iyo fahamka ay yihiin laba arrimood oo muhiim ah. Wuxuu soo jeedinayaa in ardaydu ay si joogto ah u celceliyaan cilmiga ay barteen si ay u xafidaan, isla markaana ay xoogga saaraan fahamka qotada dheer halkii ay ka noqon lahaayeen kuwa xafidaan iyaga oo aan fahmin macnaha dhabta ah ee cilmiga.

7. Dhaqaalaha iyo Hantida:

Al-Zarnuji wuxuu ka hadlayaa muhiimadda ay leedahay in ardaygu yeesho dhaqan wanaagsan oo maareynta maalka ah. Barashada cilmiga waa geeddi-socod muddo dheer qaadan kara, wuxuuna ku taliyay in ardaygu ka dheeraado in uu ku mashquulo raadsashada adduunyo, halkii uu xoogga saari lahaa cilmigiisa. Wuxuu kaloo xusay in barashada cilmiga aysan ahayn hab lagu raadsado maal ama shaqo lacag badan laga helo.

 8.Saameynta Cilmiga ee Nolosha Qofka:

Buuggu wuxuu sharxayaa sida cilmiga uu u yahay iftiinka nolosha qofka iyo sida uu u saameeyo hab-dhaqankiisa iyo iimaankiisa. Ardayga wanaagsan waa inuu noqdaa mid ku dhaqma cilmiga uu barto, iyadoo ay muhiim tahay in cilmigaas uu yahay mid ka tarjumaya akhlaaq wanaagsan iyo dhaqan suuban oo lagu saleeyo diinta Islaamka.

9. Xiriirka Cilmi-doonka iyo Cibaadada:

Wuxuu sidoo kale muujinayaa in cilmiga iyo cibaadada ay si dhow isugu xiran yihiin. Qofka cilmiga barta waa inuu xiriir dhow la yeeshaa Alle, isagoo ku dadaalaya in cilmigiisa uu noqdo mid raalli gelinaya Alle oo aan noqon mid kaliya maskaxda ku kooban, laakiin sidoo kale wax ka badala nolosha qofka ee cibaadada iyo akhlaaqda.

 Gunaanad:

"Ta'lim al-Muta'allim" waa buug caan ah oo soo bandhigaya tilmaamo ku saabsan hab-dhaqanka iyo anshaxa ardayga doonaya inuu cilmi barto. Al-Zarnuji wuxuu ku boorrinayaa ardayda inay yeeshaan niyad daacad ah, xushmeeyaan macallinkooda, ku dhaqmaan sabar iyo dulqaad, iyo inay cilmiga bartaan iyaga oo raadinaya raalli-gelinta Alle. Buuggan wuxuu noqday mid loo adeegsado sidii hage loogu talagalay barayaasha iyo ardayda, gaar ahaan kuwa diinta Islaamka baranaya.

Buugga wuxuu weli muhiimad weyn u leeyahay taariikhda iyo waxbarashada Islaamka, wuxuuna tusaale u yahay sida ay muhiim u tahay edebta iyo anshaxa ardaygu marka uu cilmi baranayo.———————————————————————— Nadiira Tissue✍️