Hordhac
I Am Malala waa sheeko dhab ah oo ku saabsan gabadh yar oo ka soo jeeda gobolka Swat ee Pakistan, taasoo u halgantay ilaalinta xuquuqda waxbarashada gabdhaha iyo la dagaallanka xadgudubka, gaar ahaan awooda Taalibaan. Malala Yousafzai, oo ah gabadh ku soo kori kartay deegaan xilliyo adag iyo khatar ah, ayaa si geesinimo leh u istaagtay, iyadoo ka hadlayey xaqa waxbarashada ee gabdhaha iyo dhibaatooyinka ay ka heshay kooxda Taalibaan.
Buuggani wuxuu ka warramayaa nolosha Malala laga bilaabo waayihii hore ee ay ku dhalatay iyo deegaanka ay ku soo barbaartay, ilaa weerarkii xabbadda ahaa ee lagu qaaday iyo sidii ay uga soo kabatay dhaawacyada, waxaana uu muujinayaa dagaalka ay ugu jirtay in ay sare u qaaddo fahan iyo wacyi gelin ku saabsan muhiimadda waxbarashada, gaar ahaan waxbarashada gabdhaha. In kasta oo ay ka soo kabanayso dhaawacyada jidheed, Malala ayaa weli sii wadaysa u doodista xuquuqda haweenka iyo gabdhaha, iyadoo door weyn ka ciyaareysa isku dayga inay xoojiso codka iyo saameynta waxbarashada ee dunida.
Buuggan wuxuu bixinayaa aragti qoto dheer oo ku saabsan xaalada nololeed ee dadka ku nool gobollada xakameysan, gaar ahaan kuwa la nool kooxaha argagixisada, iyo sida xitaa hal qof oo geesinimo leh uu awood ugu leeyahay in uu iftiimiyo aragtida saxda ah ee xaqa waxbarashada. Waa sheeko ka hadlaysa adkeysiga, geesinimada, iyo u-dabaaldegga nolosha, oo dhiirigelin u ah qof walba oo ka dagaallamaya xaqa iyo wanaagga.
Hordhacu wuxuu diiradda saaraya arrimaha muhiimka ah ee ka dhex muuqda buugga, wuxuuna kuu oggolaanayaa inaad fahanto sida Malala ay u noqotay astaan u taagan waxbarashada iyo xuquuqda gabdhaha, sidoo kale sida dhibaatada ay ka soo martay ay u horseeday geesinimo iyo rabitaan inay ka shaqeyso isbedel.
Qaybta Koowaad: Kahor Taalibaan
1.Gabar Ayaa Dhalatay
•Cutubkan wuxuu ka sheekeynayaa dhalashadii Malala iyo sida ay bulshadoodu u qiimeyn jirtay wiilasha in ka badan gabdhaha. Aabbaheed, Ziauddin Yousafzai, si gaar ah ayuu ugu farxay dhalashadeeda, wuxuuna aaminsanaa in gabdhuhu mudan yihiin waxbarasho iyo fursado la mid ah kuwa wiilasha.
2.Aabbahay iyo Gorgorka
•Cutubkan wuxuu diiradda saarayaa nolosha aabbaheed oo ahaa nin waxgarad ah oo waxbarashada aad ugu ololeeya. Waxaa lagu tilmaamay sida uu ugu heellan yahay furitaanka iskuul iyo sidii uu u difaaci jiray waxbarashada gabdhaha xitaa markay caqabaduhu bataan.
3.Ku Koridda Iskuul
•Malala waxay carruurnimadeedii ku soo kortay iskuulka uu aabbaheed lahaa. Cutubkan wuxuu sharxayaa sida ay waxbarashadu ugu lahayd meel sare noloshooda iyo sida ay Malala uga helaysay barashada maadooyinka kala duwan.
4.Tuuladayada
Qaybtan waxay ka hadlaysaa deegaanka Swat Valley, oo ahayd goob qurux badan oo nabdoon ka hor imaatinka Taalibaan. Malala waxay sharraxaysaa nolosha caadiga ah ee reerka, dhaqanka bulshada, iyo sida ay deegaankaasi uga duwanaa magaalooyinka waaweyn ee Pakistan.
5. Sababta Aan Hilqado U Xiran Jirin iyo Pashtun-ku Ugu Mahadcelin Waayaan
•Cutubkan wuxuu iftiiminayaa dhaqanka Pashtun-ka, oo ay Malala ka soo jeedo. Waxay sharraxaysaa sababta ay gabdhuhu u xiran waayaan hilqado iyo sababta ay dadkoodu ugu yar yihiin mahadcelinta tooska ah, taasoo salka ku haysa dhaqamadooda soo jireenka ah.
6.Carruurta Buuraha Qashinka
•Cutubkan wuxuu ka hadlayaa farqiga u dhexeeya carruurta fursado haysata iyo kuwa saboolka ah ee ku khasban inay ku shaqeeyaan meelaha qashinka laga ururiyo halkii ay iskuul aadi lahaayeen. Malala waxay dareentay sida ay muhiim u tahay in dhammaan carruurtu helaan waxbarasho.
7.Muftiga Iskuulkeena Xirayo Isku Dayay
•Cutubkan wuxuu diiradda saarayaa caqabadda ugu horreysay ee iskuulkeeda soo wajahday, markii mufti (culimada diinta) isku dayeen inay xiraan iskuulka aabbaheed. Malala waxay sharaxaysaa sidii aabbaheed ugu adkeystay in iskuulka furnaado si gabdhuhu u helaan waxbarasho.
8.Dayrtii Dhulgariirka
•Cutubkan wuxuu ka hadlayaa dhulgariir xooggan oo ka dhacay Pakistan sanadkii 2005. Malala waxay sharaxaysaa sida masiibadaasi u saameysay nolosha dadka, gaar ahaan ardayda iyo iskuullada. Waxay sidoo kale muujinaysaa sida ay Taalibaan ugu faa’iideysteen xaaladda kacsan si ay saameyn ugu yeeshaan bulshada.
Qaybta Labaad: Dooxada Geerida
9.Mullah Raadiyaha
•Cutubkan wuxuu sharxayaa sida Taalibaan ay ugu faa’iideysteen warbaahinta, gaar ahaan idaacadaha maxalliga ah, si ay ugu faafiyaan fikirradooda xag-jirka ah. Waxaa si gaar ah diiradda loo saarayaa Mullah Fazlullah oo billaabay inuu dadka ku dhiirrigeliyo in ay diidaan waxbarashada gabdhaha, isaga oo u adeegsanaya idaacad uu dadka ku cabsi geliyo.
10.Xanjada, Kubbadaha Tennis-ka, iyo Buddhas-ta Swat
•Malala waxay sharaxaysaa sida dhaqanka bulshada uu is beddelay markii Taalibaan ay si tartiib ah u billaabeen xukumidda Swat Valley. Waxay sidoo kale ka hadlaysaa burburinta taallooyinkii Buddha ee taariikhiga ahaa, taasoo calaamad u ahayd sida ay u diidanaayeen dhaqamada kale.
11.Fasalka Maskaxda Furan
•Cutubkan wuxuu muujinayaa sida Malala ay weli u sii wadatay waxbarashadeeda xitaa markii cadaadisku batay. Waxay ka hadlaysaa macallimiinteeda dhiirrigelinta badan siiya iyo sida ay saaxiibbadeed uga hadli jireen rabitaankooda waxbarasho inkastoo ay jirto cabsi laga qabo Taalibaan.
12.Barxadda Dhiigga
•Malala waxay si faahfaahsan u sharraxaysaa sida Taalibaan ay ugu dhaqaaqeen fulinta xukuno adag oo ay ku ciqaabi jireen dadka ka hor yimaada. Barxadda magaalada waxay noqotay meel lagu fuliyo dilal fagaare ah, taasoo cabsi gelisay dadkii deegaanka.
13.Buug-yaraha Gul Makai
•Cutubkan wuxuu sharxayaa sidii Malala ay u billowday in ay BBC-da ugu qorto magac been abuur ah oo la yiraahdo “Gul Makai.” Waxay si furan uga hadashay nolosha adag ee ay gabdhuhu wajahaan iyo sida ay Taalibaan uga horjoogsadeen waxbarashada. Qoraalladeeda waxay soo jiiteen indhaha caalamka.
14.Qosol Yar oo Nabadeed
•Inkastoo xaaladdu aad u xumaatay, Malala iyo qoyskeeda waxay weli isku dayayeen in ay nolol caadi ah ku noolaadaan. Cutubkan wuxuu muujinayaa isku daygooda ay ku ilaalinayeen farxadda, inkastoo khatarta ay mar walba taagnayd.
15 .Ka Tagidda Dooxada
•Cutubkan wuxuu sharxayaa sida Taalibaan ay ugu xoog bateen Swat Valley, taasoo keentay in qoysas badan ay qaxaan. Ugu dambayn, Malala iyo qoyskeeda waxay ku khasbanaadeen in ay ka baxaan gurigooda, iyagoo ka cabsi qaba in la beegsado.
Qaybtan waxay si qoto dheer u muujinaysaa:
Sida Taalibaan ay waxbarashada gabdhaha u mamnuuceen.
Geesinimada Malala ee ay ku difaacaysay xaqa waxbarashada.
Saameynta ba’an ee Taalibaan ku yeesheen bulshadii Swat Valley. Qaybta Saddexaad : Saddex Xabbadood, Saddex Gabdhood”. Waa qayb muhiim ah oo ka hadlaysa dhibaatada ay la kulantay Malala iyo saaxiibadeed , iyo sidoo kale saameynta argagixisada ee ay la kulmeen.
1.Dooxada Murugada
Cutubkan wuxuu sharaxayaa xaaladda qalafsan ee ku xeeran Malala iyo dadka deegaanka ee Swat, gaar ahaan kadib markii Taalibaan ay ka hortageen waxbarashada gabdhaha. Malala waxay ka hadlaysaa sidii ay u aragtay saameynta murugada ee ku dhacday dadkeeda iyo bulshada guud ahaan. Waxay sidoo kale tilmaamaysaa sida kooxaha Taalibaan ee deegaanka u dagaallameen si ay u xakameeyaan xeerarkooda, iyagoo xitaa isku dayaya in ay xiraan iskuulada gabdhaha.
2.U Duceynta Dhererka
Cutubkan wuxuu ka hadlaya ducooyinka iyo rajada ay Malala iyo qoyskeedu ka qabaan mustaqbalka. Waa qayb laga muujinayo sida ay Malala uga go’an tahay waxbarashada, iyo sida ay ugu rajo weyn tahay in waxbarashada gabdhaha ee Swat ay dib u soo laabato. Waxa kale oo la tilmaamayaa dagaalka ay ku jirto si ay uga hortagto saameynta Taalibaan iyo sidii ay u ilaalin lahayd xorriyadda waxbarashada ee gabdhaha.
3.Haweeneyda iyo Badda
Cutubkan wuxuu ka hadlayaa nafta Malala iyo sida ay uga fekereyso doorka ay ciyaari karto sidii gabadha u taagan in ay dib u soo celiso waxbarashada gabdhaha ee dalka Pakistan. Malala waxay is weydiineysaa haddii ay tahay qofka saxda ah ee qaadi kara masuuliyadda, waxayna sharxaysaa halka ay ka heshay awooda iyo go’aan qaadashada si ay u istaagto. Waxaa sidoo kale lagu xusayaa dhiirigelinta ay ka heshay hooyadeed, taasoo ah mid muhiim ah oo dhiseysa kalsoonida iyo taageerada ay Malala ka heshay qoyskeeda.
4.Taalibaaneyn Shakhsi Ah
Malala waxay halkan ka faahfaahinaysaa sida Taalibaan ay ku dhaqmaan dhammaan deegaanka, iyo saameynta ay ku yeelatay iyada iyo bulshada inteeda kale. Waxa ay ka hadleysaa dadka qaarkood ee Taalibaan ku xiran, iyo sida ay ugu adag tahay in qof kasta uu ka hadlo xitaa haddii uu leeyahay ra’yi ka duwan. Cutubkan wuxuu muujinayaa sida Malala ay u noqotay mid ka mid ah dadka ugu weyn ee ka hortagaya Taalibaan, waxayna si toos ah ugu sheegaysaa xaqiiqda sida ay uga horjeedo dhaqanka Taalibaan.
5.Waa Kuma Malala?
Qaybtan ugu dambeysa ee qaybta saddexaad, Malala waxay is weydiineysaa su’aal muhiim ah: Waa kuma Malala? Waxay sharxaysaa xaaladaha iyo duruufaha ay ku nooshahay, iyadoo ka hadlaysa saameynta ay ka heshay qoyska, bulshada, iyo nolosha guud ahaan. Waxaa sidoo kale la tilmaamayaa sida ay u noqotay astaan muhiim ah oo u taagan waxbarashada, iyo sida ay isku dayayso in ay noqoto qofka bedeli kara mustaqbalka dalka.
Qaybtan waxay si qoto dheer u muujineysaa sida Malala ay ugu taagan tahay waxbarashada, xorriyadda, iyo la dagaalanka xadgudubka ku saabsan xuquuqda gabdhaha ee Pakistan, iyada oo aan la hilmaamin dhibaatada ay soo martay.
Qaybta Afaraad: “Inta U Dhaxaysa Nolol iyo Geeri”. , waxaana ay ka hadlaysaa xaaladaha ku xeeran Malala kadib markii Taalibaan ay weerar ku qaadeen, iyo waxa ay la kulantay ka dib. Qaybtan waxay muujinaysaa dagaalka ay Malala ku jirto, dhaawacyada ay soo gaartay, iyo saameynta weerarka ee nolosheeda iyo nololkeeda guud ahaan.
1.‘Ilaahayow, Adigaan Kugu Aaminay’
Cutubkan wuxuu ka hadlayaa xaaladda Malala marka ay ku jirto xaalad caafimaad oo aad u halis ah kadib markii ay Taalibaan xabbad ku dhufteen. Malala waxay ka warbixineysaa sidii loo qaaday guriga, waxayna si qoto dheer u muujinaysaa taageerada ay heshay ee ka timid qoyska iyo taageerayaasha kale. Qaybtan waxay sidoo kale ka hadlaysaa niyadda iyo go’aan qaadashada Malala ee ku aaddan nolosha, iyadoo ilaalineysa niyadda sare ee diinta iyo awooda Ilaah.
2. Safar Aan Loo Jeedin
Cutubkan wuxuu sharxayaa safarka dheer ee caafimaad ee Malala ku tagtay dalka Ingiriiska si loo daweeyo dhaawacyadeeda. Waxaa la tilmaamayaa sida saaxiibadeed iyo qoyskeedaba ay ku taageereen safarkaas, iyo sida ay ugu adkayd in ay ku noolaato xaalad caafimaad oo kacsan. Waxa kale oo lagu xusayaa inuu yahay safar aan si fudud loo qorsheyn, iyadoo xaaladda caafimaad ee Malala ay noqotay mid degdeg ah.
Malala waxay sidoo kale ka hadlaysaa xaaladaha ku saabsan taageerada qoyska iyo bulshada, iyo sida ay ugu adkayd in ay ka soo kabato dhaawacyada. Cutubkan wuxuu muujinayaa in safarka caafimaad ee Malala uusan ahaa mid caadi ah, balse uu ahaa mid dhibaato iyo qaddarin badan leh.
Qaybtan waxay muujinaysaa xirnaanshaha u dhexeeya nolol iyo geeri, iyo sida Malala ay si xooggan ugu dagaallantay in ay soo kabato, iyadoo weli ilaalinaysa rajadeeda iyo go’aankeeda ku aaddan waxbarashada.
Qaybta Shanaad: “Nolol Labaad” waxaana ay ka hadlaysaa nolosha Malala ka dib markii ay ka soo kabatay dhaawacyada iyo weerarkii lagu qaaday. Qaybtan waxay si qoto dheer u sharxaysaa sidii ay Malala uga soo kabatay dhaawacii, sidii ay nolol cusub u helay, iyo sida ay ugu dadaashay inay sii wadato ololaha waxbarashada gabdhaha.
1.‘Gabadhii Madaxa Laga Toogtay, Birmingham’
Cutubkan wuxuu ka hadlayaa waqtigii Malala ugu danbeeyay ee magaalada Birmingham, Ingiriiska, halkaasoo ay ka soo kabsatay dhaawacyadeeda. Waxaa lagu muujinayaa sida Malala ay ugu nooshahay xaalad cusub, iyadoo ka soo kabanaysa dhaawacyada jirka iyo kuwa nafsiga ah ee weerarka kadib. Waxaa si qoto dheer looga hadlayaa sidoo kale xaaladda caafimaad ee Malala, taageerada ay heshay, iyo sida ay dadka u soo jiidatay iyadoo noqotay astaan u taagan dagaalka waxbarashada gabdhaha.
Malala waxay ka hadlaysaa sidii ay ugu adkayd in ay ku qanciso nafteeda iyo bulshada inay weli u istaagto waxbarashada, iyada oo ka faa’iideysanaysa xaaladeeda caafimaad ee cusub. Waxay dareentay in ay heshay nolol labaad oo ay ku sii wadi karto dagaalka waxbarashada.
2.‘Way Ka Xadeen Dhoolla-caddeyseyda’
Cutubkan wuxuu muujinayaa sida dadka ay Malala u taqaan, gaar ahaan kuwa ka yimid Swat, ay u arkeen in ay tahay qof weyn oo astaan u ah ka hortagga Taalibaan iyo dagaalka waxbarashada. Waxa kale oo la tilmaamayaa sida qaar ka mid ah dadka ku dhow ay uga xumaadeen in dhoolla-caddeyseyda ama dhaqanka Swat uu bedelay nololkeeda iyo sidii ay dib ugu soo laabato waddankeeda. Waxaa lagu xusayaa in qaab nololeedka Malala uu noqday mid caalami ah, iyadoo ka shaqeyneysa sidii ay u noqoto astaan u taagan isbedel iyo horumar.
Qaybtan waxay muujineysaa sida Malala ay u noqotay qof caalami ah oo leh ujeedooyin iyo himilooyin ka baxsan qaalinimadeeda, iyadoo weli ku dadaalaysa sidii ay u xoreyn lahayd gabdhaha waxbarashada. Waxaa kale oo la tilmaamayaa saameynta ay ku leedahay adduunka, iyo sida ay ugu dadaalayso in dadku ay fahmaan muhiimadda waxbarashada iyo xuquuqda gabdhaha.
Qaybta Shanaad waxay muujineysaa horumarka Malala ee dhinaca caafimaadka iyo guud ahaan nolosheeda, iyadoo si joogto ah ugu dabaalaneysa himilada ay ku haysato waxbarashada iyo xuquuqda gabdhaha.
Gunaanad
I Am Malala waa sheeko dhiirigelin leh oo ka hadlaysa awoodda qofka ee ka hortagga dulmiga iyo muhiimadda waxbarashada, gaar ahaan marka la eego xaaladaha adag ee ka jira dalalka qaar sida Pakistan. Malala Yousafzai, iyadoo ku kortay deegaan adag oo ay ka jirto xadgudub iyo caga jugleyn, waxay noqotay astaan u taagan dagaalka ka dhanka ah Taalibaan iyo xuquuqda gabdhaha.
Buuggan wuxuu si cad u muujinayaa sida geesinimada iyo go’aanka hal qof ay ugu horseedi karaan isbedel weyn, oo ku saabsan waxbarashada, xuquuqda haweenka, iyo sida aan looga quusan dhibaatooyinka. Malala waxay tusaale u tahay qof kasta oo doonaya inuu sameeyo farqi togan, iyadoo aan ka daalin in ay codkeeda u istaagto dadka u baahan taageero. Waxaa lagu muujinayaa in dhibaatada iyo caqabadaha aysan ahayn wax carqaladeyn kara himilooyinka, balse ay noqon karaan dhiirigelin loo baahan yahay si loo gaaro guulo waaweyn.
Gunaanadka buuggan wuxuu ku soo gabagabeynayaa in nolosha Malala ay tahay mid ka tarjumeysa awoodda isbeddelka, hal-abuurka iyo adkeysiga, iyadoo si joogto ah ugu faafinaysa waxbarashada, xorriyadda, iyo sinaanta. Malala waxay noqotay astaan caalami ah, oo ka hadlaysa sidii hal qof u saameyn karo dunida oo dhan, iyadoo mid kasta oo ka mid ah nafteena uu leeyahay awood uu ugu istaago xaqa.
No comments:
Post a Comment